Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, kamu maliyesinde mevcut harcama programlarının titizlikle incelenerek daha etkin hale getirileceğini, vergi tahsilatında verimliliğin artırılacağını ve vergi adaletini güçlendiren, vergi tabanını genişleten reformların yapılacağını söyledi.
Yılmaz, TBMM Genel Kurulu’nda 12. Kalkınma Planı’na ilişkin sunumunda, kamu maliyesinde öngörülebilir bir yaklaşımla istikrarlı ve sürdürülebilir yapıyı daha da güçlendirmenin temel amaçları olduğunu, ekonomik büyümeyi desteklemek üzere maliye politikasının enflasyon hedefi ve cari işlemler dengesiyle uyum içinde uygulanacağını belirtti.
Kamu kesimi harcamalarının, afet sonrası iyileştirmeye ve risklerin azaltılmasına dönük olanlar dışında, mali konsolidasyon çabalarıyla kontrol edileceğini ve mali disiplinin, gelecek dönemde makroekonomik istikrarın önemli bir dayanağı olmaya devam edeceğinin altını çizen Yılmaz, “Mevcut harcama programları titizlikle incelenerek daha etkin hale getirilecek, vergi tahsilatında verimlilik artırılacak ve vergi adaletini güçlendiren, vergi tabanını genişleten reformlar yapılacaktır.” dedi.
GSYH’ye oranla 2023 yılında yüzde 6,4 olarak tahmin ettikleri kamu kesimi borçlanma ihtiyacının Plan dönemi sonunda yüzde 1,8’e, yüzde 6,4 olarak tahmin ettikleri merkezi yönetim bütçe açığının ise yüzde 2’ye düşeceğinin öngörüldüğünü ifade eden Yılmaz, “Bu yıl ve gelecek yıl deprem harcamalarımız çok ağırlıklı. 2023 ve 2024’te geçici olarak kamu ve bütçe açıklarının milli gelire oranında bir yükselme söz konusu ama bu geçici bir yükselme. Bu iki yılın ardından 2025’te başlayan süreçte kamu maliye dengeleri geçmişin ortalamalarına yakın ve Maastricht kriterlerine uygun bir şekilde devam ettirilecektir.” diye konuştu.
Plan dönemi boyunca uygulayacakları politikalarla başta öncelikli sektörler olmak üzere sanayide teknoloji, yenilikçilik, ürün kalitesi, verimlilik ve ihracat kapasitesinin artırılacağını, endüstriyel kapasitenin dönüştürüleceğini, iş ve yatırım ortamının iyileştirilerek rekabetçiliğin daha da artırılacağını anlatan Yılmaz, şunları kaydetti:
“Siyasi ve ekonomik istikrar, öngörülebilirlik ve yatırımcı dostu politikalarla yüksek teknolojili ve daha üretken alanlarda doğrudan yabancı yatırımı artıracak, iş ve yatırım ortamını daha da iyileştireceğiz. Son 20 yılda 260 milyar dolar civarında uluslararası doğrudan sermaye Türkiye’ye geldi. Önümüzdeki dönemde atacağımız adımlarla bu sürecin yine hızlanması ve ülkemize daha fazla kalıcı, uzun vadeli sermayenin gelmesini bekliyoruz. Ayrıca imalat sanayisinde başta öncelikli sektörler olmak üzere tüm sektörlerde yüksek katma değerli üretim yapısını sağlamak amacıyla sanayi envanteri oluşturulacak, sanayi ana planı hazırlanacak, veriye dayalı sanayi politikaları oluşturularak uygulanacaktır.”
Ara malı, stratejik ürün ve teknolojiler için ürün bazlı çalışmalar yaparak yatırım yol haritaları hazırlayacaklarını anlatan Yılmaz, başta OSB’ler olmak üzere uygun yatırım yerlerinin geliştirilmesini, artırılmasını, kiralama ve tahsis süreçlerinin kolaylaştırılmasını sağlayacaklarını söyledi.
Yılmaz, savunma sanayisinde oluşan ve gururla takip ettikleri teknolojik kabiliyetleri daha ileri noktalara taşıyacaklarını vurgulayarak, “Bu kapsamda, savunma sanayi ihracatının bu yıl sonu itibarıyla 6 milyar dolara ulaşması beklenen hacminin, Plan dönemi sonunda 11 milyar dolara yükselmesini ve yerlilik oranının yüzde 80’den 85’e yükselmesini bekliyoruz.” dedi.
“Enerjide dışa bağımlılığımızı azaltacağız”
Cevdet Yılmaz, Planda, üretimin ekonomik, sosyal ve çevresel boyutlarını bütüncül olarak ele alan, teknoloji kullanım düzeyi ve verimliliği yüksek, örgütlü, rekabetçi, arz-talep dengesi çerçevesinde planlı üretim yapılan, doğal kaynakları etkin ve sürdürülebilir kullanan ve toplumun yeterli ve dengeli beslenmesini sağlayan bir tarım sektörünün hedeflendiğini belirtti.
12. Kalkınma Planı döneminde üretim maliyetlerinin düşürülerek tarımsal üretimin sürdürülebilirliğinin sağlanması amacıyla üreticilere girdi ve fark ödemesi desteklerini sağlamaya devam edeceklerini ifade eden Yılmaz, tarımsal altyapının güçlendirilmesi amacıyla 750 bin hektar alanın daha sulamaya açılmasıyla, ekonomik olarak sulanabilecek arazilerin yüzde 92,4’ünün Plan dönemi sonunda sulanabileceğinin altını çizdi.
Yılmaz, orman yangınlarını önleyici tedbirlerin artırılmasının sağlanacağını, karar destek sistemlerinin güçlendirileceğini, kara ve hava taşıt filosunun artırılmasına devam edileceğini bildirdi.
Planda, enerji sektörünün öncelikli gelişme alanları arasına dahil edildiğini, enerjinin sürekli, kaliteli, sürdürülebilir, güvenli ve karşılanabilir maliyetlerle arzını ve kaynak çeşitlendirmesini sağlamayı hedeflediklerini dile getiren Yılmaz, şöyle devam etti:
“Akkuyu Nükleer Güç Santralini bütün üniteleriyle devreye alacak ve ilave nükleer santral kurulumlarına yönelik çalışmalara devam edeceğiz. Sakarya Doğal Gaz Sahasından üretilecek doğal gazın ekonomiye kazandırılmasına yönelik faaliyetleri yoğun bir şekilde sürdürecek, Tuz Gölü Doğal Gaz Yeraltı Depolama Tesisinin kapasitesini artıracağız. Madencilik ürünlerinin yurt içinde işlenmesine ve uç ürün geliştirilmesine öncelik verecek, kara ve denizlerde petrol ve doğal gaz arama faaliyetleri kapsamında sismik ve sondaj çalışmalarını yoğunlaştıracağız. Gabar petrolleri ve Karadeniz doğal gazı keşfi örneklerinde olduğu gibi, bu alanda da somut projeleri hayata geçirmeye kararlıyız. Yurt dışında uygun yatırım ve üretim imkanları belirlenerek maden, petrol ve doğal gaz arama ve yatırım konularında uluslararası iş birliklerimizi geliştireceğiz.”
Yılmaz, Türkiye’nin zengin kültürel mirası ve doğal güzellikleri ile dünyanın en çok tercih edilen turizm ülkeleri arasında yer almasının hedeflendiğini anlatarak, 2028 yılında 82 milyonu aşan turist sayısı ve 100 milyar dolar turizm gelirine ulaşılmasının sağlanacağına dikkati çekti. Yılmaz, “Kişi başına turizm gelirini arttırmak önemli bir hedef olarak Planımızda yer aldı. Bundan sonra sayıdan daha ziyade kişi başına geliri arttırma hedefiyle hareket edilecektir.” dedi.
Türkiye’de Milli Teknoloji Hamlesinin gerçekleştirilmesine yönelik kritik sektörlerde gerekli AR-GE altyapısının tesis edilmesinin hızlandırılacağını belirten YIlmaz, ayrıca KOBİ ve girişimcilerin niteliklerini dikkate alan odaklı politikalar aracılığıyla finansmana erişim imkanlarının ve kurumsallaşmalarının geliştirilmesini hedeflediklerini anlattı.
Dijitalleşme sürecini daha etkin yönetebilmek için dijital dönüşümü Planın temel odaklarından birisi haline getirdiklerini ifade eden Yılmaz, fiber ve mobil altyapıların daha da yaygınlaşmasının sağlanacağını, bu alanda sektörel rekabetin etkinleştirileceğini söyledi.
Türkiye’nin yapay zeka alanındaki hamlelerini hızlandırmak ve tamamlamak için veri stratejisi, bulut bilişim stratejisi ve dijital devlet stratejisi gibi alanlarda bütüncül tematik stratejilerin hayata geçirilerek gerekli kurumsal yapılanma, mevzuat ve teknik altyapının oluşturulacağını dile getiren Yılmaz, “Milli çözümlere dayalı siber güvenlik ekosisteminde yer alan ürün ve hizmetler küresel muadiller seviyesine ulaşacak, yapay zeka alanında da bir ekosistem geliştirilecektir.” dedi.
Yılmaz, Plan döneminde e-devlet hizmetlerinin etkili bir şekilde kullanılması ve yaygınlaştırılmasıyla vatandaş odaklı hizmet sunumu ilkesinin uygulanmaya devam edileceğini vurguladı.
“İyi ki de çok yatırım yapmışız”
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, Türkiye’nin coğrafi konumunun avantajıyla, kara yolu, hava yolu, demir yolu, deniz yolu dahil bütün modlarda faaliyet gösterebilecek stratejik bir ülke konumunda olduğunu söyledi.
Türkiye’nin bu avantajından faydalanabilmesi için son 21 yılda ulaştırma altyapısına yapılan yatırımın 190 milyar doların üzerinde olduğunu ifade eden Yılmaz, “İyi ki de çok yatırım yapmışız. Bugün tüm dünya yatırım maliyetinde aşırı bir artışla karşı karşıya. Geçmişte yaptığımız yatırımların fiziki karşılığı bugünkü parasal değerle oluşturulamaz. 20 yılda tüm farklı finans modlarıyla birlikte yatırımlara verdiğimiz önem, gelecek açısından ülkemize çok sağlam ve güçlü bir zemin oluşturmuştur.” dedi.
Bu dönemde demir yollarının en temel öncelik alanlarından olacağını; demir yollarının üretim alanları, liman ve ticaret yollarıyla bağlantısının ve mevcut altyapının geliştirilmesi ile yeni hatların oluşturulmasına da öncelik verileceğini kaydeden Yılmaz, denizcilik sektöründe de rekabetçi, teknolojik ve sürdürülebilir bir liman altyapısıyla küresel düzeyde önemli bir konuma yükselme hedefi bulunduğunu dile getirdi.
Yılmaz, Türkiye’nin üretici ve tüketici haklarının korunduğu, kalite odaklı, kolay ve düşük işlem maliyetli bir ticaret ortamına sahip olmasının sağlanacağını; Perakende Bilgi Sisteminin uygulamaya alınacağını, toptancı hallerinin modernizasyonunu sağlayacak mevzuat çalışmalarının tamamlanacağını söyledi.
Yılmaz, e-ihracatın ihracat içindeki payının arttırılacağını ve yüzde 10’lara çıkarılmasının hedeflendiğini aktararak, Türkiye e-İhracat Platformu ve e-İhracat Konsorsiyumlarının hayata geçirileceğini, şirketlerin, pazar yerlerinin ve perakende e-ticaret sitelerinin yurt dışında satış yapabilmelerinin destekleneceğini belirtti.
“Aile hekimi başına düşen nüfusu düşüreceğiz”
Yılmaz, oluşturdukları etki değerlendirme sistemiyle devlet yardımları ve desteklerin gözden geçirileceğini, etkili olmayanlarla ilgili kararlar alınacağını, çok daha etkin bir devlet yardımları sistemi oluşturulacağını kaydetti.
Cevdet Yılmaz, eğitim sisteminde bireylerin kişilik ve kabiliyetlerini geliştiren, fırsat eşitliğine dayalı, kaliteyi yükselten bir dönüşüm programının devam ettirileceğini söyledi.
Kapsayıcı, fırsat eşitliğine dayalı kaliteli bir eğitime ve hayat boyu öğrenme imkanlarına erişimin sağlanmasının en önemli öncelikler arasında olduğunu vurgulayan Yılmaz, “Dünya akademik başarı sıralamasında 2028 itibarıyla en az 10 üniversitemizin ilk 500’e girmesini hedefliyoruz.” diye konuştu.
Kalkınma hedeflerine ulaşılmasında önemli unsurlardan birinin de sağlık hizmetleri olduğunu dile getiren Yılmaz, sözlerini şu şekilde sürdürdü:
“Sağlık hizmeti sunumunda bölgeler arası dengesizlikleri gidermeye devam edeceğiz; fiziki altyapıyı, insan kaynağını geliştireceğiz. Koruyucu ve önleyici sağlık hizmetlerine özel bir önem ve öncelik vereceğiz. Aile hekimliğini daha da geliştireceğiz, aile hekimi başına nüfusu 3 bin 40’tan 2 bin 700’lere kadar düşüreceğiz. Sağlık altyapısını geliştirmeye ve nitelikli yatak sayısını arttırmaya devam edeceğiz. Bağımlılıkla, uyuşturucu madde kullanımıyla mücadelemizi de çok yönlü bir şekilde devam ettireceğiz. Sağlık turizmine önemli bir yatırım yapacağız ve dünyanın önde gelen ülkeleri arasında yerimizi alacağız.”
Yılmaz, Planda, kadınların başta eğitim ve istihdam olmak üzere hayatın tüm alanlarındaki fırsat ve imkanlardan eşit biçimde faydalanmalarının ve her tür şiddet ve ayrımcılıktan uzak bir şekilde yaşamalarının sağlanması ile her alanda ve her düzeyde temsil edilmesine ve güçlenmesine yönelik çalışmalara odaklanılacağını vurguladı.
(Sürecek)
